Autyzm cyfrowy i zaburzenia ze spektrum autyzmu to dwa zupełnie inne stany. Mogą one jednak być mylone, ponieważ ich niektóre objawy są podobne. W obu przypadkach pojawić mogą się opóźnienia rozwojowe oraz osłabienie więzi z bliskimi.
Pojęcie Autyzm cyfrowy nie jest oficjalną jednostką chorobową – to nazwa potoczna używana przez psychiatrów i psychologów do pogorszenia się stanu psychicznego i funkcjonowania poznawczego dziecka. Zjawisko to jest powszechne w przypadku nadużywania telefony, tabletu i komputera. Dzieci ale i również osoby dorosłe spędzające na przeglądaniu stron internetowych kilka godzin dziennie po jakimś czasie zaczynają doświadczać w życiu rożnych trudności – problemów określanych mianem autyzmu cyfrowego.
Do podstawowych zaburzeń związanych z używaniem środków cyfrowego przekazu zaliczamy:
- Opóźnienie rozwoju, rozwoju mowy i języka
- Gorsze samopoczucie, psychiczne i fizyczne zmęczenie
- Spadek kreatywności w skutek zahamowania myślenia konceptualnego
- Wzrost trudności koncentracji, zapamiętywania, pracy i nauki
- Trudności z utrzymywaniem relacji interpersonalnych poza siecią
- Wycofanie z życia w świecie realnym, nieśmiałość
- Nadpobudliwość i drażliwość
W przypadku dzieci – czas spędzany przed ekranem objawia się poważnymi zaburzeniami psychicznymi. Dzieci spędzające czas w ten sposób mają duże trudności z nauką, nie są zdolne do dłuższego skupienia uwagi, często przejawiają opóźniony rozwój mowy, nadpobudliwość, rozdrażnienie, wahania nastroju. Używanie telefonu już przez najmłodsze dzieci, oglądanie bajek, słuchanie muzyki powodują przebodźcowanie, uszkodzenie neuroprzekaźników oraz i samego mózgu, a co za tym idzie powstaniem licznych zaburzeń w tym zaburzeń nastroju oraz zaburzeń snu.
Wyniki badań twardo dowodzą, iż niewłaściwe funkcjonowanie neuroprzekaźników i kory mózgowej w skutek używania urządzeń cyfrowych powoduje zaburzenia struktur sieciowych odpowiedzialnych za tworzenie pomysłów, porządkowanie informacji oraz kontrolę wyboru pomysłów trafnych i ignorowanie pomysłów nietrafionych.
Często dochodzi również do wytworzenia się FOMO (fear of missing out) – realnie odczuwalne napięcie i niepokój przeżywane na myśl o tym że coś nas ominie gdy jesteśmy offline.
Leczenie uzależnienia wymaga w tym przypadku czasu, stopniowego wdrażania zmian i profesjonalnego wsparcia – jak w przypadku wszystkich uzależnień. Przy odpowiednio podjętych krokach i wprowadzonych zmianach autyzm cyfrowy może się cofnąć w odróżnieniu do spektrum autyzmu.
pedagog specjalny
J. Stanek-Magryta
