Kompetencje społeczno-emocjonalne

Kompetencje emocjonalno – społeczne

Umiejętność rozpoznawania, nazywania i radzenia sobie z emocjami własnymi i innych osób oraz zdolność kontrolowania i modyfikowania własnych impulsów zgodnie z przyjętymi normami społecznymi, budowanie satysfakcjonujących relacji, współdziałanie w grupie, radzenie sobie w sytuacjach interpersonalnych oraz rozwiązywanie konfliktów i problemów stanowi sedno funkcjonowania w społeczeństwie

UMIEJĘTNOŚCI DZIECKA W SFERZE EMOCJONALNO – SPOŁECZNEJ

3 LATKA

  • Samoobsługa: sygnalizuje potrzeby fizjologiczne, je samodzielnie, umie pić przez słomkę oraz z otwartego kubka, myje i wyciera rączki, potrafi samodzielnie zdejmować ubrania i założyć niektóre części garderoby np. buty, luźne spodnie
  • Unika drobnych niebezpieczeństw: np. wie, że może się poparzyć
  • Samo wynajduje już sobie zabawy: nie potrafi jednak bawić się długo
  • Stopniowo przyswaja reguły pozwalające na funkcjonowanie
    w grupie
  • Zaczyna rozumieć zasady społeczne
  • Przyswaja słownictwo za pomocą którego może nazwać emocje
  • Zaczyna przeżywać emocje takie jak wstyd, zazdrość, poczucie winy, zakłopotanie
  • Umie wykonać pojedyncze polecenia np. podaj klocek

4 LATKA

  • W zakresie samoobsługi: samodzielnie korzysta z toalety, myje
    i wyciera ręce, umie umyć swoją twarz, posługuje się łyżką
    i widelcem, samodzielnie się rozbiera, umie założyć luźniejsze części garderoby, przesypia noc bez moczenia się.
  • Wzrasta zdolność samokontroli np. umie wytłumaczyć sobie bez płaczu decyzje podjęte wobec niego przez opiekuna
  • Zaczyna pojawiać się kontrola własnych ekspresji np. kontrola wybuchów złości
  • Pojawia się zdolność do reakcji odroczonych np. czekania na swoją kolej
  • Pojawia się zdolność rozumienia i respektowania obowiązujących
    w grupie zasad
  • Prosi o pozwolenie np. gdy chce pobawić się zabawką kolegi
  • Kształtuje się umiejętność współdziałania w grupie np. wspólne budowanie z klocków
  • Potrafi samodzielnie przygotować przybory do rysowania, pełni rolę dyżurnego
  • Zaczyna uczestniczyć w zabawach tematycznych i grach
    z regułami np. zabawa w sklep, w chowanego
  • Głębiej przeżywa emocje takie jak wstyd, zazdrość, zakłopotanie, duma
  • Dysponuje pokaźnym zasobem słów za pomocą których nazywa emocje swoje i innych
  • Występuje przed innymi, chce się popisać

5 – 6 LAT

  • W zakresie samoobsługi: samodzielnie korzysta z toalety, doskonali umiejętność podcierania się, bez pomocy myje twarz i zęby, radzi sobie w kąpieli, samo ubiera się, zapina guziki, zapina pasek, wiąże supełek, sześciolatek umie zawiązać kokardkę i buty. Używa sztućców, doskonali umiejętność posługiwania się nożem, sprząta swój pokój, układa rzeczy w szafkach.
  • Chętnie uczestniczy w grach opartych na współzawodnictwie
  • Wzrasta znaczenie autorytetów innych niż rodzice
  • Z własnej inicjatywy używa adekwatnie do sytuacji zwrotów grzecznościowych – proszę, dziękuję , przepraszam
  • Ma ulubionego kolegę/koleżankę
  • Potrafi słuchać bez przerywania
  • Umie wykonać złożone polecenia trzyetapowe np. połóż talerz na stole, potem zamknij drzwi, a potem podaj mi sok który stoi na szafce.
  • Pojawia się pełna zdolność do złożonych zabaw tematycznych zorganizowanych w ciąg zdarzeń.
  • Staje się gotowe do radzenia sobie z sytuacjami zadaniowymi

WYBRANE TRUDNOŚCI W FUNKCJONOWANIU EMOCJONALNO – SPOŁECZNYM

NIEDOJRZAŁOŚĆ EMOCJONALNA

  • Nieadekwatność reakcji emocjonalnych do sytuacji
  • Zachowania agresywne lub lękowe z błahych powodów
  • Szybkie popadanie w skrajne emocje
  • Trudności z panowaniem nad silnymi emocjami oraz
    w częstszym występowaniu negatywnych reakcji emocjonalnych
  • Nieumiejętność regulowania swoich reakcji uczuciowych zgodnie
    z wymogami otoczenia
  • Łatwe zniechęcanie się do zajęć sprawiających trudność
  • Słabsze poczucie obowiązku
  • Kierowanie się zasadą przyjemności
  • Potrzeba stałego zainteresowania ze strony dorosłych
  • Trudności z podporządkowaniem się poleceniom wydanym grupie
  • Uporczywe żądanie pomocy
  • Trudność w adaptacji do zmian
  • Trudność w pokonywaniu przeszkód związanych z problemami sytuacyjnymi
  • Słaby kontakt z rówieśnikami – częste konflikty
  • Niechęć do podejmowania w grupie funkcji mało atrakcyjnych
  • Trudności do podporządkowania się regułom
  • Zmniejszona samodzielność

ZACHAMOWANIE EMOCJONALNE

  • Nieśmiałość w nawiązywaniu kontaktów
  • Trzymanie się na uboczu grupy
  • Przyjmowanie postawy obserwatora
  • Częste wycofywanie się z nowych czynności i zabaw
  • Przejawianie wysokiego poziomu lęku
  • Małomówność, zamknięcie w sobie
  • Duża wrażliwość na ocenę ze strony innych
  • Mała ekspresja mimiki twarzy
  • Skrupulatne wykonywanie zadań
  • Niepewność i napięcie emocjonalne w trakcie wykonywania zadania

NADPOBUDLIWOŚĆ PSYCHORUCHOWA

  • Nadruchliwość – ciągłe pozostawanie w ruchu
  • Niepokój ruchowy – wykonywanie drobnych ruchów
    w sytuacjach wymagających bezruchu
  • Nawyki ruchowe –np. poprawianie włosów,obgryzanie paznokci
  • Często słaba koordynacja ruchowa
  • Nadmierna hałaśliwość w zabawie
  • Nieustanna zmiana form aktywności – nie kończy jednej czynności i już rozpoczyna kolejną
  • Trudności z rozpoczęciem lub zakończeniem zadania
  • Wzmożony odruch orientacyjny
  • Trudności w spostrzeganiu i zapamiętywaniu
  • Brak umiejętności dłuższej koncentracji na jednej czynności
  • Trudności ze słuchaniem opowiadań, nauką piosenek i wierszy
  • Trudności ze zorganizowaniem pracy i zabawy
  • Gubienie przedmiotów
  • Niechęć do zadań wymagających dłuższego wysiłku umysłowego
  • Niecierpliwość
  • Wzmożona emocjonalność
  • Pobieżne i pochopne wykonywanie zadań
  • Impulsywność
  • Przerywanie wypowiedzi innym
  • Nieumiejętność czekania na swoją kolej
  • Udzielanie nieprzemyślanych odpowiedzi

ZACHAMOWANIE PSYCHORUCHOWE

  • Nadmiernie spokojne
  • Mała ruchliwość
  • Bierność
  • Przyjmowanie roli obserwatora
  • Długi czas zastanawiania się, podejmowania decyzji, odpowiedzi
  • Słaba reakcja na zmiany, nowe sytuacje
  • Brak wyraźnego zainteresowania zadaniem, sytuacją
  • Skłonność do naśladowania innych
  • Mało ekspresyjne reakcje emocjonalne
Skip to content